2020-2021-2022 TYT Felsefe Kazanımları değişikliği neden önemli?
Bir Fırsat Olarak 2020-2021-2022 TYT Felsefe Kazanımları Değişikliği
Onur TULUK
MEB, Talim Terbiye Kurulu her yıl olduğu gibi 2020 üniversite sınavında (2020 YKS) soru sorulacak konuları derslere göre ve kazanımlar bazında açıklamalarıyla gösteren bir tabloyu (618 sayfalık bir pdf dosya) 4.11.2019 günü yayınladı.
2020 AYT Corona Salgını sonrası Felsefe Grubu müfredat ve kazanımlar nasıl değişti, hangi konulardan soru çıkacak, hangi konular sınav kapsamından çıkartıldı?
Aslında çok ses getirmesi ve en azından üniversiteye hazırlanan adayların ve üniversiteye hazırlık kursu veren resmi gayri resmi, kaçak – legal bütün kurum ve kursların ve tabii ki, üniversiteye hazırlık yayınları çıkartan bütün yayıncıların ve o yayınevlerinde görev yapan yazar, yayın yönetmeni v.s. herkesin elinden düşürmeyeceği demiyoruz, ama en azından bir kere göz atması gereken bir dosya. Ancak TTK’nin dosyayı yayınladığı sayfaya baktığınızda halen sadece 115 bin kere ziyaret edildiği ve daha kötüsü, “2020 TYT AYT konuları ve kazanımları” diye googleda yaptığınız aramalarda üst sıralarda çıkan sitelerde ise hala 2018 ve 2019 kazanımlarını ve müfredatını içeren bilgilerin yayınlandığını görüyoruz.
Peki bu değişiklik neden önemli?
Öncelikle:
Her yıl ÖSYM tarafından yayınlanan (Yükseköğretim Kurumları Sınavı) YKS Kılavuzunda o yıl yapılacak sınavın kapsamı hakkında bir bilgi yer alır. 2019 YKS Kılavuzunda bu bilgi sayfa 46’daki “YKS’deki Testler ve Soru Sayıları başlıklı” Tablo 1B’nin altındaki notta Coğrafya 1 özelinde MEB tarafından yayınlanacak “ÖSYM tarafından 2019 yılında Gerçekleştirilecek TYT ve AYT Sınavlarına Esas Coğrafya Dersi Kazanım ve Açıklamaları”ndaki kazanımlardan sorumlu olacaklardır. şeklindeki notla açıklanmıştır.
Henüz 2020 YKS Kılavuzu yayınlanmadı. Ancak MEB TTK 2020 yılı TYT-AYT ve YDT sınavlarında dersler bazında sorulacak sorulara ait konu, kazanım ve açıklamaları PDF dosya halinde yayımlandı.
Orada Felsefe adına ne olduğunu, 2020 YKS-TYT’de adayların karşısına felsefeden hangi konu ve kazanımlardan soru çıkacağını şurada görebilirsiniz.
Sonra:
Felsefe ders kitapları ve müfredatı 2018-2019 öğretim yılı itibariyle aslında oldukça köklü bir biçimde değişti. Değişiklikle ilgili köklü nitelemesini felsefeci olmayanların anlamasını beklemiyorum. Ancak sınava girecek adayların, felsefe öğretmenlerinin, rehber öğretmenlerin ve tabii ki, yazar ve yayıncıların bu değişikliği ve değişikliğin boyutunu görmesi önemli.
Eski müfredatta felsefe dersi tek idi.
Sadece 11. sınıflarda felsefe dersi vardı ve felsefe müfredatı “sistematik felsefe” diye nitelendirilebilecek olan felsefenin temel disiplinleri (dalları) ve temel sorunları odaklı bir felsefe anlayışı üzerine kurulu idi. Bu nedenle konular şöyle ilerlerdi:
- Felsefeyi Tanıyalım (ya da Felsefeye Giriş)
- Bilgi Felsefesi
- Varlık Felsefesi
- Ahlak Felsefesi
- v.b.
Felsefe dersi iki ayrı ders oldu
Oysa şimdi felsefe dersi 10 ve 11. sınıflarda yer alıyor ve her ikisi de ORTAK ders.
Eski müfredat konuları 10. sınıfta yine var. Ancak 10. sınıf felsefe ders kitabının sadece o konulardan oluşmuyor, dahası eski konular 10. sınıf felsefe dersinin sadece yaklaşık yarısını, 4 ünitenin uzunca tek bir ünitesini oluşturuyor. Ünite başlıkları: 1. ÜNİTE: FELSEFEYİ TANIMA, 2. ÜNİTE: FELSEFE İLE DÜŞÜNME, 3. ÜNİTE: FELSEFENİN TEMEL KONULARI VE PROBLEMLERİ, 4. ÜNİTE: FELSEFİ OKUMA VE YAZMA
Geçen yıllarda 11. sınıfta felsefe dersinde ünitelerin Felsefe ile Tanışma haricindeki bütün üniteleri 10. sınıf Felsefe Ders Kitabında FELSEFENİN TEMEL KONULARI VE PROBLEMLERİ adlı 3. Ünitenin alt başlıklarından ibaret.
2020 TYT adayı 12. sınıflar sadece yeni 11. sınıf dersini gördüler
Ancak 2020 TYT’ye girecek olan üniversite adaylarını esas ilgilendiren nokta ise TYT’nin sadece 11. sınıf konuları ile sınırlandırılmış olması:
Çünkü bu yıl (2020 TYT’ye) girecek olan 12. sınıf öğrencileri eski felsefe kitabını görmedikleri gibi, 10. sınıfta da felsefe dersi görmediler; sadece 11. sınıfta yeni Felsefe Ders kitabını, yeni ünite, konu ve kazanımları gördüler. ÖSYM’de bu yıl 2018’den itibaren okutulmaya başlayan 11. sınıf felsefe kitabı konu ve kazanımlarından soru soracak.
Felsefe mi değişti, eski filozoflar öldü de yeni filozoflar mı getirildi? diyenlere belirtelim:
Olmayan felsefeler 2020 TYT için icat edilmedi, yoktan yeni filozoflar çıkartılmadı. Ancak önceki müfredat ve ders kitabında yer verilemeyen bir çok filozof ve felsefi akım yeni kitapta yer alıyor. Dahası ve daha önemlisi felsefeye bakış, felsefe öğretiminde izlenen yöntem değişti. Bu son cümleyi sadece 11. sınıf kitap ve müfredatını göz önünde bulundurarak açalım: Felsefe eğitiminde sistematik felsefe ve felsefe tarihine dayalı eğitim olarak iki temel yöntem (veya tarzdan) söz edilebilir. Aşağıdaki değerlendirme herkesi muhtemelen ilgilendirmeyecek, ilgilendirenlerin de tartışabileceği büyük ölçüde kişisel bir değerlendirme ve tespit denemesidir.
Bu durum üniversitelerin felsefe bölümleri bazında da belirgin farklılıklar gösteren iki yoldur. Örneğin Ankara Üniversitesi DTCF Felsefe bölümünde Felsefe ve Bilim Tarihi ağırlıklı bir yol izlenirken, Hacettepe Üniversitesi Felsefe Bölümünde sistematik felsefe daha baskın bir tutum olarak karşımıza çıkar. Bu iki yöntem arasında iki bölüm ile somutlaşan, 1970-80’li yıllardan başlayan bir rekabetten söz edilebilir. Yaklaşık 20 yıldır lise felsefe ders kitaplarında sistematik felsefe öne çıkmış, felsefe tarihi konuları yıllar içinde neredeyse tamamen çıkartılmıştı. Bunun en bariz sonucu İ. Gazali, Mevlana, Yunus Emre ve Hacı Bektaşi Veli dışında hiçbir İslam filozofuna ve Batı’da yaşanan Skolastik döneme ve Skolastik dönem düşünürlerine ders kitaplarında yer verilmemesi idi. Yine 20. yüzyıl felsefesi de Sartre ile neredeyse bitirilir idi. Oysa artık 11. sınıf ders kitabında (en önemli farklardan ve katkılardan birisi olarak) son yüzyıl (Cumhuriyet Dönemi) Türk felsefecilerine yer verildiğini görüyoruz.
2020 YKS’ye dönecek olursak TYT Felsefe konularına önceki kitapta hiç yer verilmemiş olan:
- Yeni konular: İslam felsefesi, Patristik felsefe, Skolastik felsefe…
- Yeni çağlar: Ortaçağ MÖ. 2. – MS. 15 Yüzyıllar arası ve tabi 1980’lerden sonrası,
- Yeni isimler ve yeni akımlar: Dilthey-Hermeneutik gibi, Türk Felsefeciler gibi,
- yeni sorunlar: akıl-inanç sorunu, yorum sorunu, anlam sorunu v.b. ve tabii ki
- Yeni kazanımlar eklendi.
Farklılıkları tam olarak görmek isteyenler 11. sınıf Felsefe Ders Kitabı 2019 tarihli 2. baskısına veya 2020 TYT Felsefe Kazanımlarına bakabilir.
Sözün sonu ve özeti:
Belki, ÖSYM ara formda sorularla bu değişikliği yumuşatacak, belki felsefe tarihinin ve müfredata yeni eklenen konu, akım, sorun ve filozofların TYT’de adı bile geçmeyecek. Ancak ortada bir müfredat değişikliği var ve TYT adaylarını artık bu kapsamdan sorumlu olduğu resmen açıklanmış.
Bu gereçeğe gözümüz kapatmak yerine, bunu bir kazanç ve fırsat olarak görelim. Her yıl iki buçuk milyon gencin üniversite sınavına hazırlık bahanesiyle içerisinden yüzlerce-binlerce soru çözdükleri ve maalesef ki sığ, fikir vermeyen, zeka barındırmayan, dar bir felsefe anlayışının üçüncü beşince dereceden kopyaları olan, takla aşırtıla aşırtıla okuyan gence bırakın bir şeyler vermeyi zihnini iğfal eden o yayınların piyasadan temizlenmesi için bir fırsat olarak görelim.
Gerçeğe gözümüzü kapatırsak gerçek yok olmayacağına göre, herkes bir yanlışta uzlaştığında elimizde bir doğru olmayacağına göre bu bilgiyi önemseyelim…
PISA testi 2018 sonuçları açıklandı: Türkiye hala tüm alanlarda OECD ortalamasının altında
PISA Direktörü A. Schleicher: Öğrettikleriniz artık gereksiz
YÖK’ten YKS tüyoları: Okuduğunu anlamaya yönelik sorular ağırlıklı olacak
