Ahlak Felsefesi (Etik)

Ahlak Felsefesi (Etik)

–Temel Kavramları

• İyi – Kötü
• Özgürlük
• Ahlaki karar
• Ahlaki eylem
• Ahlaki sorumluluk
• Vicdan
• Erdem
• Ahlak yasası

–Temel Soruları

1) İnsan özgür müdür?

• Determinizm, indeterminizm, otodeterminizm.
• Determinizm: Özgür değildir, hukuksal, toplumsal, fiziksel, psikolojik vb. engeller ve baskılar.
• İndeterminizm: Engellere ve baskılara rağmen insan istediği gibi davranma seçeneğine sahip.
• Oto-determinizm: Otonomi, özerklik. Kendi kararlarıyla kendini sınırlandırma.
• Fatalizm: Kadercilik.

2) Ahlaki Yargıların Nitelikleri Nelerdir?

Ahlaki Yargılar

Ücretsiz TYT-AYT Felsefe Grubu Dersleri Mobil Uygulaması: Testler, Deneme Sınavları ve Konu Özetleri

• Eylem alanıyla ilgili yargılardır.
• Ahlaki bakımdan bir değere sahiptir.
• Ahlak yargıları zamanla koşulların değişmesine paralel değişir.
• Değerlerle ilgili yargılardır.
• Olması gerekeni ifade ederler.
• Kurallar içerir, normatiftir.

Bilimsel Yargılar

• Olgusal
• Nesnel
• Var olanı

Hangi türden yargılar, hangi değerlerle değerlenir?

• Dinsel yargılar – konusu eylemler olunca : – Günah – sevap
• Sanatsal yargılar – konusu estetik objelerdir: – Güzel – Çirkin
• Mantıksal yargılar – konusu önermelerdir: – Doğru – yanlış

3) Ahlaki eylemin amacı nedir?

Mutluluk ahlakı: Amaç mutluluktur.

• Sokrates – “Bilgi eylem özdeşliği”
• Platon – “İyi ideasının bilgisi”
• Aristoteles – “Ölçülük”
• Farabi – “Erdem”
• Aristippos – Epikuros (hedonizm) – Acıdan kaçınma hazza ulaşma
• Antisthenes – Diogenes – Kıbrıslı Zenon (Kynizm)
• Doğal yaşam ve doğal olmayan kurum ve kurallara karşı kayıtsız kalma
• Tutkulardan arınma

Fayda Ahlakı: Amaç faydadır.

• J. Bentham
• J.S. Mill

Ödev ahlakı: Amaç ödevi gerçekleştirmektir.

• Kant

4) Evrensel ahlak yasası var mıdır?

Evrensel ahlak yasası yoktur:

• Hedonizm (Hazcılık): Epikuros – Aristippos
• Egoizm (Bencilik): T. Hobbes
• Faydacılık (Bireyin çıkarını önceleyen)
• Anarşizm: Bakunin, Stirner
• Nihilizm (Hiçcilik): Nietzsche
• Egzistansiyalizm (Varoluşçuluk): J.P.Sartre

Evrensel ahlak yasası vardır:

• Sezgi – Bergson (Entüisyonizm)
• Fayda – Bentham ve J.S.Mill (Utilitarizm)

• Sokrates – Bilgi
• Platon – İyi ideası
• Farabi – Erdemin bilgisi
• Spinoza – Tanrı (Tanrı=Doğa)
• Kant – Ödev ve niyet

Tasavvufta ahlak yasası:

• Mevlana
• Hacı Bektaş-ı Veli
• Yunus Emre

Her üç Türk İslam Tasavvufçusu da, “Yaradılanı Yaradan’dan dolayı sevmek” ana fikrinden hareket eden bir ahlak anlayışını savunmuştur.

TYT AYT Felsefede Fark Atacaksınız: TYT AYT Felsefe Grubu Uygulaması

TYT AYT Felsefe Psikoloji Sosyoloji Mantık Konu Anlatımı Konu Testleri Deneme Sınavları ve Sorularınıza Cevap Bulacağınız Bir Uygulama

Soru çözümleri ve özet konu anlatım videoları için YouTube Kanalımız burada. Soru çözümleri ve özet konu anlatım videoları için YouTube Kanalımız burada.