Prof. Dr. Mübahat Türker Küyel

/ 25 Mart 2019 / 762 views / yorumsuz

Prof. Dr. Mübahat Türker Küyel Araştırmacı Yazar, Akademisyen, Felsefeci, Yazar…

Ankara Üniversitesi DTCF Felsefe Bölümünün unutulmaz hocalarından. 90’lı yıllarda “Ben sana hayran, sen cama tırman” tekerlemesiyle kız-erkek öğrencilerin ilişkisini ifade eden; “Altın sarı olarak vardır.” önermesiyle Türkçenin altının hem var, hem sarı oluşunu tek önermede ifade edebilmesinin faziletlerini tam bir saatte anlatmakla bitiremeyen; Sümerce “nigsisa” sözcüğünün kağnıdaki öküzlerin arasındaki o dosdoğru direği ifade ettiği gibi aynı zamanda adaleti ifade ettiğini en tatlı halleriyle anlatan, M.Ö. 5000’lere dayanan Sümer Dili, Efsaneleri ve Kültürünün hem Orta Asya hem bugün ile ilişkili olduğunu büyük bir inanç ve heyecanla anlatan unutulmaz hoca.



Sümer Uygarlığı ile Türkçenin ve Türklüğün ilişkisi Mübahat Türker Küyel Hocam için tartışılan bir teori değil, onun 1992 yılında (65 yaşında) bile hala her gün aynı heyecanla yaşadığı bir hakikat idi. Atatürk ve Türk Milliyetçiliği sözcüklerini ağzından hemen hiç duymadık. Ancak Aydın SAYILI ve sonradan muhtasarını (özetini) yazdığı onun “Mısır ve Mezopotamya’da Astronomi Matematik Tıp” kitabı(nın giriş ve sonuç bölümleri) Mübahat Hocamın neredeyse amentüsü idi. Daha birinci sınıfta o kitabı mutlaka aldırır ve Giriş ve Sonuç kısımlarını “sınavda sorumlusunuz” notuyla mutlaka okuttururdu.

Böylece bizler bilimin ve felsefenin Yunan kaynaklı değil; Mezopotamya ve Sümer kaynaklı başarılar olduğunu; Yunanlıların da bilim ve felsefe adına ne biliyorlarsa temelini Mezopotamya’dan aldıklarını iyice öğrenirdik. O zamanlar bu tarih anlayışının kökenlerini çok azımız fark eder; çoğuluk dersi geçme çabasıyla- yasak savma kabilinden okuyup-ezberleyip geçerdi. (En iyi ezberciler ve tabii, bölümdeki belli hocaların dizi dibinden ayrılmayanlar bunun ödülünü sonradan asistanlık ve yüksek lisans kabulleriyle aldılar. Hatta bir kısmı kendi öğrencilerine zorla aldırdıkları hariç tutulduğunda on tane bile satmayan, kırtipi kıtipyoztabir Mübahat Hocama ait – kitaplarla doçent moçentte oldular. HOCA ULULAMANIN faydaları saymakla bitmez tabii.)

Mübahat Hoca 60’lı yaşlarında bile evinden DTCF’ye yürüyerek gidip gelmesiyle, hiç tükenmeyen enerjisi ve idealist kişiliği ile tanıyanların unutamayacağı bir insan. O, çok sevdiği (Ord. Prof.) Aydın Sayılı Hocasından aldığı fikri, belli ki inanarak ve samimiyetle savunmaya ve akademik çalışmalarla işlemeye-temellendirmeye-yaymaya ömrünü adamış bir insan. Dine, Tanrı’ya inanıyor muydu, hangi dine mensuptu bilmiyorum – bu konulara derslerinde pek girmezdi- kimsenin üstüne vazife de değil zaten.

Mübahat Türker Küyel Biyografisi

Doğum: 1927 – Ankara

Eğitim: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Felsefe Enstitüsü

Felsefeci, araştırmacı yazar, akademisyen. 1927, Ankara doğumlu. Ankara Kız Lisesi’nin ardından AÜ Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Felsefe Enstitüsü’nü bitirerek çalışmalarını felsefe tarihi alanında yoğunlaştırdı. 1954 yılında tamamladığı, “Üç Tehâfüt Bakımından Felsefe ve Din Münasebeti” başlıklı çalışmasıyla doktorasını yaptı, 1959 yılında tamamladığı “Aristoteles ve Fârâbî’nin Varlık ve Düşünce Öğretileri” adlı teziyle doçent oldu ve 1968 yılında profesörlüğe yükseltildi. Bu tarihten 1994’e kadar DTCF Felsefe Tarihi Kürsüsü Başkanlığı görevini yürüttü. Türkiye’deki felsefe tarihi araştırmalarının, özellikle Türk Düşünce Tarihi üzerinde yoğunlaşması yönündeki eğilimlere destek oldu. 1983 yılında Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu’na bağlı olarak kurulan Atatürk Kültür Merkezi’nin aslî üyeliğine getirildi ve burada kurum başkanı Aydın Sayılı ile birlikte önemli etkinliklerde bulundu.
Felsefe çevrelerinde de yoğun bir ilgiyle karşılanan ve Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nde Nusret Hızır ile temsil edilen hümanist akımın, Abdullah Necati Akder ile temsil edilen felsefe tarihinin ve Aydın Sayılı ile temsil ettiği bilim tarihinin yanında Mübahat Türker Küyel de, Eskiçağ Felsefesi’ni dışlamayan ama insanlığın felsefe deneyiminin daha dengeli bir biçimde kavranabilmesi için Ortaçağ Felsefesi’nin ve özellikle İslâm Felsefesi’nin de hesaba katılması gerektiğini savunan akımın öcülüğünü yaptı. Dikkatini Türk Düşüncesi’nin en seçkin filozoflarından birisi olan Fârâbî üzerinde yoğunlaştırdı ve  “Fârâbî’ye Atfedilen Küçük Bir Eser” (1989), “Fârâbî’nin Peri Hermeneias Muhtasarı” (1990), “Fârâbî’nin Şerâ’it ul-Yakîn’i” (1990), “Fârâbî’nin Bazı Mantık Eserleri” (1990), “Fârâbî’nin Geometri Felsefesine İlişkinMetinler” (1992) adlı kitaplarında, onun felsefî metinlerinden bir bölümünü yayımladı. Böylece giderek gelişen çeviri etkinliğinde Platon ve Aristoteles’in yapıtlarının yanı sıra, Fârâbî ile İbn Sînâ gibi Müslüman filozofların eserlerinin de Türkçeye aktarılması gerektiği doğrultusunda bir bilincin oluşumuna önemli katkılarda bulunmuş oldu. Prof. Küyel’in, birbölümü kitap hacminde olan, çok sayıda makalesi de yayımlamıştır. Konusuyla ilgili birçok panel, sempozyum ve toplantıya katılarak sunduğu bildirilerle de Türk düşünce hayatına katkılarda bulundu.

Mübahat Türker Küyel’in Eserleri:

  • Türkiye’de Cumhuriyet Dönemi’nde Felsefe Eylemi (1976),
  • Fârâbî’ye Atfedilen Küçük Bir Eser (1989),
  • Fârâbî’nin Peri Hermeneias Muhtasarı (1990),
  • Fârâbî’nin Şerâ’it ul-Yakîn’i (1990),
  • Fârâbî’nin Bazı Mantık Eserleri (1990),
  • Fârâbî’nin Geometri Felsefesine İlişkinMetinler (1992),
  • Ord. Prof. Dr. Aydın Sayılı’nın Mısırlılarda ve Mezopotamyalılarda Matematik, Astronomi ve Tıp Adlı Eserinin Muhtasarı (1996),
  • Atatürk’ün Saâdet Anlayışı Hakkında Bir Deneme (1997).


KAYNAK:
Remzi Demir – Doğan Atılgan / Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi ve Türkiye’de Beşerî Bilimlerin Yeniden İnşası – Elli Portre (Ankara, 2008), İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (C. 12, 2015).

Türk Kültürü – Prof. Dr. Mübahat Türker-Küyel Makaleleri – I

Yazar : Yayına Hazırlayan Şeyma Dinç
ISBN : 9789751632838
Ağırlık (kg) : 1.75
Fiziksel Özellikleri : 16X24
Fiyatı : 130.00 TL
İndirimli Satış Fiyatı : 78.00

ÖN SÖZ
Atatürk’ün Saâdet Anlayışı Hakkında Bir Deneme
Kültür ve Medeniyet Varlıklarının Korunması Dünyaya Açılmaya
Engel Olur Mu?
2876 Numaralı Yasa Dolayısıyla “Mîllî Ahlâk Unsurları”
Üzerine Ön Düşünceler
Lorena Philips’in Atatürk’e Yazmış Olduğu Mektubun
Felsefeci Gözüyle Tefsiri
Gençlik Kavramı
Atatürk, Cumhuriyet, Bilim ve Teknoloji
Klâsik, Skolâstik, Modern
Elli Yılda Felsefe
Aydın Sayılı’nın Hayat Hikâyesi, Eserlerinin Değerlendirilmesi,
Eserlerinin Listesi
Bilimsel Üzerine
Atatürk İlkeleri ve Zaman
Bilimin Felsefeye Dayandığı Görüşünün Bir Timsâli Olarak Galenos
Göktürk Kitâbeleri’nin Felsefî Açıdan Değerlendirilmesi
İslâm Öncesi Türklerde Devlet Adamlarının Eğitilmesindeki
Bilgece İlkeler ve Uluğ Bey
Türklerde Adâlet Kavramının Ontolojik Bir Temeli Var mıdır? (X. Tarih Kongresi Sunumu)
Bilge Kagan Bir “Filozof-Arhont” mudur? (XI. Tarih Kongresi Sunumu)
İki Gemi Türü
Bugünkü Batı Kültüründe Türklerin Etkisi ve Katkısı
XII. Yüzyıl Batı Rönesansı ve Türkler
Tefekkürât ile II. Mahmûd Tehâfüd ile II. Abdülhamid Arasındaki İlişki Osmanlı Devlet Anlayışında Bir Ağırlık Koyabilir mi İdi?  (XIII. Tarih Kongresi Sunumu – Ekim 1999)
VI Mübahat Türker-KÜYEL
“Ulemâ-i Kirâm” ve “Tafra-Tehille”
II. Mahmûd “Ehl-i Üstüvâne”, II. Abdülhamîd “Felsefe-Din
Münasebeti” Önünde
Bazı Kavramlar Üzerinde Yeniden Bilinçlenme
Dil mi? Diller mi?
“İlerî Dil” ve “Dil Transferi” Üzerine Ön Düşünceler
Felsefe – Kelâm – Tasavvuf “Bermuda Üçgeni”
Nasreddin Hoca Niçin Bir Bilge Kişidir?
Fuzûlî’nin “ ‘Aşk”a ve “ ‘İlm”e İlişkin Olan Bir Kıt’ası,
Acaba, Onun “Matla’Ul-İ’tikâd”ına Dayanarak Açıklanabilir mi?
Kutadgu Bilig’de Toplumdan Kaçış ve Topluma Dönüş Fikri
Kutadgu Bilig’de Aile Kavramı
Kutadgu Bilig İle Kenz ül-Küberâ Arasında Bir Karşılaştırma
Yûnus Emre Bir Ârif Mütenezzih midir
Ferdî Hürriyet ve Hoşgörünün Felsefî Boyutu
Edebiyatımızda Sümerli Kültür İzleri Var mıdır?
Felsefeci Gözüyle Destan ve Köroğlu
Türklerde Felsefe Geleneği
Fârâbî’ye Bir Hazırlık Olmak Üzere İslâm Öncesi Türklerde Felsefe
Derin Tefekkür’ün ‘Sembolik’ Anlatımı
Halı Konusu, Felsefenin Görüş Alanına Girebilir mi?
Acaba “Istar”, “Ispar” (Isbar) ve “Stromateis” (Stromates)
Kelimeleri Arasında Bir İlişki Var mıdır?
J. P. Roux “Osmanlı Sanatı”, Türkçeye Çeviri
Fârâbî ve Yûsuf Has Hâcib’in “Fityan” ve “Ahîlik” Ahlâkında
Katkıları Olmuş mudur?
Yesevî Portresi
Sûfilik (Yahut Tasavvuf)
Yesevî’den Hasan Dede’ye “Gönül Erleri”nin Öncelleri Var mıdır?
Mehmet Âkif ve Kişilik Problemi
D. Chmielowska “Nâbî, Vehbî ve Vâsıf’ın Eserlerinde Türk Kadını”,
Türkçeye Çeviri

Prof. Dr. Mübahat Türker- Küyel Makaleleri- II İslam Düşünürleri Farabi

Yazar : Prof. Dr. Mübahat Türker- Küyel
Basım Yılı : 2017
Basım Yeri : Ankara
ISBN : 9789751634399
Ağırlık (kg) : 0.90

Fiyatı: 60.00 TL
İndirimli Satış Fiyatı : 36.00 TL

ÖN SÖZ
Değer ve Fârâbî
Fârâbî’de Fizik Ötesi’nin Önemi ve Menşei
Fârâbî’de Düşünce ve Dil Arasındaki İlişki
Aristoteles’te “Intellectus Agens” Fârâbî’de al-‘Akl al-Fa’al” ve İmkân
Fârâbî ve Siyâset
Kutadgu Bilig ve Fârâbî
Fârâbî’nin Şarâ’it al-Yak. în’i ve İbn Hindî’nin Cumal al-Falsafa’si
Felsefenin Târîfînde ve Tarihînde Bir Kaynak Olarak Fârâbî
Fârâbî, Hikmet ve Kutadgu Bilig
İnsan Câmiasının Birliği ile Milletlerin Çokluğu Hakkında İlginç Bir Misil Olarak Fârâbî’nin Toplumla İlgili Felsefî Görüşleri
Fârâbî’de Toplumdan Kaçış ve Topluma Dönüş Fikri  (XII. Tarih Kongresi Sunumu)
Fârâbî’de Devlet ile Bilim İlişkisi
Fârâbi et-Türkî’nin Devlet Teorisi’nde, “Fâzıla” “Şekilli”ye En Yakın Duranı, Acaba, Niçin “Camâ’î” “Şekilli” Olanıdır?  (XV. Tarih Kongresi Sunumu – Eylül 2006)
Fârâbî’nin “Madîna (t)” “Fâzıla(t)’’sına En Yakın Duranı, Yoksa, Acaba, Onun “Madîna (t)” “Zarûrîyya(t)” si midir?  (XVI. Tarih Kongresi Sunumu – Eylül 2010)
Fârâbî et-Türkî “Devlet” Konusunu, Acaba Kendi Bilgi Teorisine
Aykırı Biçimde mi İncelemiştir
Fârâbî’nin Bazı Mantık Eserleri
Fârâbî’nin “Şerâ’ît ul-Yâk.în”i
Fârâbî’ye Atfedilen Küçük Bir Eser
Fârâbî’nin Peri Hermeneias Muhtasarı
Fârâbî’nin Risâla al-Tânbîh ‘alâ Sabîl al-Sa‘âda’sı Üzerine Yeni Işıklar
Fârâbî’nin Geometri Felsefesine İlişkin Metinler
TTK VIII. Türk Tarih Kongresi Sunumu:
TTK IX. Türk Tarih Kongresi Sunumu:
Mübahat Hoca’nın aldığı ödül ve beratların hepisine ulaşmak zor, biz aşağıya sadece 2014 tarihli bir örnek alıntıladık:
Bu uluslararası sempozyum dolayısıyla ilk kez verilecek olan  “Türk Dünyası Kültür Hayatına Hizmet Ödülleri”ne, ülkemizde Farabi felsefesine yaptıkları katkılar nedeniyle Sayın Prof. Dr. Mehmet Aydın, Sayın Prof. Dr. Nihat Keklik ve Sayın Prof. Dr. Mübahat Türker Küyel layık görüldü.

Yorum yaz