Tanrı var mıdır?
“Tanrı var mıdır?” sorusuna verilen cevaplar: Deizm, panteizm, teizm, ateizm, agnostizm nedir?
İçindekiler
Deizm:
- Tanrı vardır; ancak:
–Evreni yaratıp planlamış sonra kendi köşesine çekilmiştir.
–Ne vahiy, ne mucize, artık Tanrı’dan gelen hiçbir şey yoktur.
–İnsan kendi aklı dışında bir yol göstericiye sahip değildir.
- Belli başlı deistler: Locke, Rousseau, Voltaire…
- Temelinde, Mekanist evren anlayışı vardır.
Panteizm:
- Tanrı = Evren anlayışı. Tanrı evrende içkindir. Evrenin Tanrı’dan ayrı bir varlığı ve Tanrı’nın evrenden ayrı bir varlığı yoktur.
Aşkın ve İçkin ne demek:
- Deizm ve Teizme göre Tanrı evrene aşkındır (var olmak bakımından evrene bağlı olmamak anlamında dışında ve üstündedir); panteizme göre içkindir (evren ile özdeştir, onunla vardır).
Ateizm:
- Evren, kendiliğinden var olmuştur, işleyişi de uzun zaman içerisinde ortaya çıkan ve akılla kavranabilen yasalara (doğa yasalarına) göredir. Tanrı evrenin var olmasında gerekli bir faktör olmadığı gibi işleyişinde de gerekli değildir.
- Kötülük kanıtı: Tanrı var olsaydı, yeryüzünde hiçbir kötülüğe izin vermemesi gerekirdi, oysa kötülükler (açlıklar, cinayetler…) var.
- Ahlak kanıtı: Tanrı var olsaydı, özgür irade var olamazdı, özgür irade olmazsa ahlak olmaz. (Sartre ve Nietzsche)
Agnoztizm: Bilinemezcilik
- Tanrı’nın varlığı ya da yokluğu bilinemez.
- Sofistler, Septikler, A. Huxley
- Protagoras: “Tanrı’nın var olup olmadığı sorunu karşısında çaresizim; ne varlığını biliyorum, ne de olmadığını. İnsan ömrü bu konuda kesin bir bilgi elde edecek kadar uzun değil.”
- Agnostiklere göre, Tanrı’nın varlığı ve yokluğu konusunda eşit güçte kanıtlar ortaya konulabilir.
İslam Felsefesinde Yaratıcının Varlığını Kanıtlama Problemi
Yorum yaz