Çıkarımlar ve Akıl Yürütme Yöntemleri Konu Başlıkları ve Konu Testi

Özne ve yüklemi aynı olan iki önerme nitelik bakımından farklı ise bunlara “karşıt önerme” denir.

Buna göre, karşıt önermelerle ilgili aşağıdaki ifadelerin hangisi yanlıştır?

1. Ali ya klasik müzik ya da pop müzik seviyor. Ali pop müzik sevmiyor. Öyleyse Ali klasik müzik seviyor.

2. Mehmet Belçika’ya veya İsviçre’ye gittiyse güzel çikolata getirmiştir. Mehmet güzel çikolata getirmiştir. Öyleyse Mehmet İsviçre’ye gitmiştir.

3. Ahmet ancak ve ancak matematikte başarılı olursa mantıkta başarılı olur. Ahmet matematikte başarılı değildir. O hâlde Ahmet mantıkta başarılı değildir.

Yukarıdaki tümdengelimlerin hangileri geçerlidir?

Her tür bilimsel çalışmada akıl yürütme yöntemleri kullanılır. Söz gelimi uzay araştırmalarının amaçlarından biri de dünya dışında yaşama elverişli bir gezegen bulmaktır. Bilim insanları bu araştırmalarda keşfedilen bir gezegeni çeşitli açılardan dünyayla kıyaslarlar. Böylece o gezegenin yaşamaya uygunluğunu saptamaktadırlar.

Bu parçada sözü edilen bilim insanlarının kullandıkları akıl yürütme aşağıdakilerden hangisidir?

.....................

Bazı müzisyenler hassas ruhludur.

O hâlde bazı müzisyenler romantiktir.

Bu çıkarımın geçerli bir akıl yürütme olabilmesi için öncül olarak aşağıdakilerden hangisi eklenmelidir?

(2017)

Aynı çıkarım içinde yer almaları durumunda aşağıdaki koşullu bileşik önermelerden hangisinin ön bileşeni, anlamı açısından diğerlerinden farklı şekilde sembolleştirilir?

Çocukların okul gezisi için annelerinden istenen izinle ilgili aşağıdaki durumlar söz konusudur:

I. İzin isteğini tüm anneler onayladı.

II. İzin isteğini hiçbir anne onaylamadı.

III.    İzin isteğini bazı anneler onayladı.

IV. İzin isteğini bazı anneler onaylamadı.

Buna göre, yukarıda yer alan önermelerden hangi ikisi çelişiktir?

Altıklık, özne ve yüklemi aynı olan iki önermenin niteliği değişmeden, sadece niceliklerinin farklı olması halinde ortaya çıkar.

Hiçbir cahil okuyan değildir.

Bazı insanlar cahildir.

O hâlde, bazı cahiller okuyan değildir.

Yukarıdaki hatalı kıyasta, kıyasın aşağıdaki kurallarından hangisine uyulmamıştır?

Karşıtlık, özne ve yüklemi aynı olan iki önermenin niceliği değişmeden, sadece niteliklerinin farklı olması halinde ortaya çıkar.

Buna göre, ‘Bazı balıklar solungaçlı değildir.’ önermesinin altığı aşağıdakilerden hangisidir?

Çelişik önermeler terimleri aynı, nitelik ve nicelikleri farklı olan önermelerdir.

Buna göre, ‘Hiçbir tembel insan yaratıcı değildir.’ önermesinin “çelişiği” aşağıdakilerden hangisidir?

Hiçbir erdemli çıkarcı değildir.

Bazı insanlar erdemlidir.

O hâlde, bazı insanlar çıkarcı değildir.

Yukarıdaki kıyasta, orta terim aşağıdakilerden  hangisidir?